A moción foi proposta pola senadora popular María José Nicolás e foi aprobada por unanimidade por tódolos grupos parlamentarios. Plantéxase elaborar un Plan de Formación do profesorado de primaria e secundaria co fin de adoptar estratexias metodolóxicas adecuadas a estes alumnos e introducir materiais de traballo que faciliten a aprendizaxe dos disléxicos. A senadora María José Nicolás afirma que o profesorado é o suxeito clave para evitar o fracaso escolar derivado da dislexia e que actualmente os profesores ou non teñen medios ou carecen da formación necesaria. Pola súa banda, o Partido Popular pediulle ao Ministerio de Educación que non se agoche baixo a escusa das transferencias e que ofreza programas de formación permanente do profesorado xa que o Ministerio ten a obriga de orientar a educación de acordo coa normativa vixente. Información da prensa escrita. Documento aprobado polo Senado español.
A dislexia é unha dificultade na lecto-escritura que, para a desgracia dun 10 % do alumnado, é o código empregado no sistema educativo. Esta dificultade facilmente superable cando se detecta a tempo e se aplican as medidas de atención á diversidade é, sen embargo, o motivo do fracaso escolar xa que se procura evitar a súa detección e recoñecemento porque rompe a rutina do profesorado e demostra a imperfección do emprego dun único método de ensino: os profesores non queren modificar o seu método infalible para o alumnado que non ten problemas de aprendizaxe. Se un 10 % do alumnado fracasam por ser disléxicos, eso significa que a terceira parte (un 35 %) podería recuperarse se o profesorado se esforzara un pouco por adaptar os seus métodos de ensino aos sistemas de aprendizaxe destes rapaces. Noutros países así o fan, logrando non só diminuir considerablemente o índice de fracaso escolar senón tamén formar a grandes científicos e tecnólogos: Neston, Einstein, Billy Gates, Tomás Edison, ... foron disléxicos. Pero España é o país co maior índice de fracaso escolar da Unión Europea e parece ser que nos gusta ocupar este lugar. Precisamente é nas letras onde os informes Pisa nos sitúan en peor lugar; pero téndese a votarlle a culpa aos alumnos e non aos métodos de ensino. Sen embargo tamén hai profesoras e profesores que entenden que a principal función dun docente é a formación do seu alumnado. Como exemplo esta páxina dunha profesora, Josefina Herrera do IES Los Remedios, da localidade de Ubrique (Cádiz) onde se trata a problemática das dificultades específicas de aprendizaxe e se recopila unha serie de orientacións pedagóxicas para evitar a discriminación destes rapaces e rapazas que, polo xeral, son intelixentes e creativos. Claro que todo esto é de nula utilidade para os profesores que posúen un método único e infalible.
Esta é unha proposta do académico e escritor Gabriel García Márquez que xa foi proposta no primeiro Congreso Internacional da Lingua Española celebrado en Zacatecas (México) en 1997. O tema foi recuperado no XIII Congreso da Asociación das Academias da Lingua Española. Como resultado estanse a elaborar novas normas de ortografía. Segundo informa El País, o director da Academia Chilena da Lingua, Alfredo Matús, estes cambios estanse a facer con moita cautela porque hai que ser respectuosos coa tradición, máis ainda cando non hai estudios científicos que demostren que a actual ortografía distorsione a aprendizaxe do idioma. Gabriel García Márquez propuxo a desaparición do hache, a unificación dos bes e os uves, j e g, etc. Deste xeito non acontecería o ridículo que tivo que soportar a ministra de educación cando lle entregaron a carteira do seu ministerio e que está recollido no seguinte vídeo. Atención ao texto dourado na carteira que intenta tapar a ministra saínte cando se percatou do erro ortográfico.
Dí Antonio Casto que penalizar a un disléxico ou a un disgráfico polas súas faltas de ortografía é como poñerlle unha zancadilla a un coxo polo feito de ser coxo. Tamén dí que "a calidade dun escritor é a calidade do seu pensamento e ninguén comete faltas de ortografía cando pensa". De feito hai escritores famosos disléxicos como o premio Nóbel Juan Ramón Jiménez e a escritora de "bestsellers" Agatha Christie. Tamén foron disléxico os escritores Bernard Shaw, Kipling, Hans Christian Andersen, Ernest Hemingway, ... Tamén citar aos máis importantes científicos: Newton, Einstein, Edison, Galileo, Darwin, Pasteur, Ramón y Cajal, ... Porque, como tamén dí o escritor Antonio Castro: "La sabiduría y la soberbia están totalmente reñidas, y el sabio necesariamente ha de ser humilde y tolerante. El que escribe debe poner mucho de su parte, porque lo que escribe va destinado a muchos, pero si el que lee no pone nada de la suya, será difícil que asimile gran cosa, porque el sabio aprende incluso de necio, pero el necio no aprenderá ni siquiera del sabio." O actual sistema educativo español discrimina aos disléxicos. Ben é certo que non todos son lumbreras; pero por se acaso, hai que evitar que ningún disléxico chegue a destacar porque non podemos permitir que haxa grandes pensadores que escriban con faltas de ortografía. Os españois somos soberbios e consideramos que é mellor un texto literariamente perfecto na súa forma que un bo pensamento ou idea. Ademáis as ideas son perigosas: poden incluso propoñer o cambiar a ortografía.
Con este título, o exconselleiro de Educación, Celso Currás, analiza as posibilidades e emprego educativo das TICs nun artigo da Voz de Galicia. Actualmente hai unha polémica entre os profesores que utilizamos as TICs e os que nas utilizan xa que os últimos alegan que non se pode substituír ao profesor na clase. Non se trata deso senón de empregar un recurso educativo adicional que pon á nosa disposición a informática e Internet. Celso currás coincide comigo ao afirmar que "El manejo de las nuevas tecnologías es una técnica instrumental más, como la lectura, la escritura o el cálculo. Imprescindible hoy. El sistema educativo, sin embargo, debe ir más allá. Al igual que de una lectura mecánica pasamos a una lectura comprensiva, de una simple navegación por la Red hay que llegar a una comprensión de esta, de sus posibilidades y de su aprovechamiento para el estudio o la consulta. Y para ello se necesitan profesores formados y motivados en el uso de las TIC. Diferentes estudios destacan la escasa predisposición de los docentes españoles a la utilización de estas tecnologías en la enseñanza. Un 71% no usa nunca el ordenador para apoyar sus clases, lo cual es muy preocupante teniendo en cuenta las grandes inversiones que las Administraciones públicas están realizando en hardware y software informático". Claro que tamén hai algúns profesores para os que as medidas de atención á diversidade son unha discriminación, xa que tódolos alumnos se teñen que adaptar ao método pedagóxico do profesor e teñen que ser avaliados cos mesmos criterios sen importar a diversidade de métodos de aprendizaxe ou as dificultades educativas. Hai incluso quen fai exames de recuperación máis dificiles e complicados xa que consideran que unha segunda oportunidade tamén é discriminatoria.
No portal Estudiantes hai interesnates hai unha sección dedicada ás técnicas de estudio entre as que se atopa o apartado "como preparar un exame". Como vedes, en internet podemos aprender a estudiar e o método para facer exames.
A Consejería de Educación de Extremadura ten unha actividade educativa interactiva para entrenar a velocidade de lectura. A través dela podedes practicar para aumentar a vosa velocidade lectora coas consecuentes vantaxes. Fixádevos que é interesante ler por grupos de palabra e non por sílabas. Márcase a velocidade e hai que intentar conseguir as 600 palabras por minuto. A Consellería de Extremadura tamén pon a disposición dos alumnos unha serie de actividades educativas. Estas son as de bioloxía e Xeoloxía, pero tamén se pode entrar en outras áreas.
Artigo de BERNABÉ TIERNO no Semanal do 7 de novembro de 1999
No voy a detenerme en definir el ‘efecto Pigmalión’ porque consumiría un espacio que necesito para hacerme comprender y que lo hago con el siguiente ejemplo: Un grupo de psicólogos y pedagogos realizan unos test de aptitudes en un colegio. No descubren a ningún alumno verdaderamente excepcional y brillante, pero falsean las pruebas y les hacen creer a los profesores que dos alumnos en concreto tienen capacidades extraordinarias. La realidad es que estas dos criaturas son bien normalitos, pero cuando termina el curso, vuelven los psicólogos al colegio y repiten las pruebas de inteligencia, ya se ha producido el milagro: Esos dos niños que fueron calificados como muy brillantes, de lo cual se informó a los profesores, han subido su cociente intelectual y mejorado notablemente su rendimiento académico.
Éste es el 'efecto Pigmalión'. Los profesores, llevados por el convencimiento de que están impartiendo clase a dos estudiantes excepcionales, les tratan como más inteligentes y los convierten en más inteligentes y estudiosos en la realidad.
Hace años, en mi época de estudiante, me mostré completamente escéptico hasta que yo mismo repetí la experiencia con idénticos resultados: Lo normal es que respondamos conforme a las sinceras expectativas que se tiene de nosotros.
Comprendo que haya personas tan incrédulas como yo lo fui al principio, que puedan calificar estas cosas como absurdas memeces. Pero antes de entrar en descalificaciones yo les invito a que hagan la prueba por sí mismas. Prueben a tratar durante un tiempo a alguien muy cercano con mayor consideración y afecto; créanle capaz de mejorar en su rendimiento, carácter, posibilidades. Muestre de verdad respeto y confianza, tenga buenas expectativas con ese compañero de trabajo a quien siempre consideró un inútil.
Trate como mejores, más capaces e inteligentes a sus hijos y dedique más tiempo a su esposa/o y dígale en privado y en público cuánto le quiere y le valora. Si lo hace con pleno convencimiento, logrará que cuanto dice sea una realidad: se producirá el 'efecto Pigmalión'. Así de sencillo: Cualquiera puede lograr que alguien cercano sea mejor y más capaz.
En El Tinglado hai unha páxina que recolle unha selección de recursos educativos en Internet. Trátase de recursos que poden empregar os profesores para elaborar os materiais didácticos que reforzan as clases presenciais. Tamén hai unha serie de entradas sobre recursos nas que se explica con detalle a utilidade dos mesmos. A lexislación esixe que tanto para a ESO como no borrador para bacharelato, débese aplicar a atención á diversidade con especial relevancia a alumnos con necesidades educativas especiais, o que supón que temos que recorrer ao emprego das TICs (Técnicas de comunicación e información) como un medio máis para deseñar as actividades de reforzo. Nesta páxina faise uso das TICs para reforzar as clases. Recomendable a súa visita. Recomendo, polo didáctica a actividade sobre "perífrases verbais" para a materia de "Lengua y Literatura".
Os profesores do sistema educativo español sabemos moito. De feito tivemos que aprobar unha oposición e estamos preparados para dar clases a nivel universitario. Por eso non nos damos conta de que estamos formando a rapaces. Non sabemos situarnos ao nivel mental dos nosos alumnos. Aos rapaces non lles queda máis remedio que adaptarse aos profesores, demostrando así a súa capacidade de adaptación; pero o problema preséntase cando un alumno ten necesidades educativas especíais de aprendizaxe. O profesor incapaz de adaptarse ao alumno forza a súa discriminación para que deixe os estudios. O nosos sistema educativo discrimina aos alumnos que non son capaces de adaptarse ao método educativo de algúns profesores. Claro que tamén hai profesores que adaptan os seus métodos educativos aos sistemas de aprendizaxe dos alumnos e aplican a atención á diversidade; pero esto é algo que se aprende coa experiencia. A LOE incorpora a obligación de aplicar a atención aos alumnos con necesidades educativas específicas, e considera que a avaliación ten como finalidade a detección das deficiencias formativas para aplicar as correspondentes medidas de reforzo.
Con este nome coñécese a dislexia, unha discapacidade que afecta a rapaces cun elevado coeficiente intelectual; pero que provoca unha disfunción lectora que, se non se da con bos profesores, leva ao fracaso escolar a quen a padece. O pasado día 13 de marzo, o diario "El país" publicou un interesante artigo titulado "¿Tal vez tu hijo es disléxico y nadie lo sabe?" . Resalto, a continuación, algúns textos do artigo: "Si Bill Gates hubiera estado escolarizado en España el mundo tal vez no concocería Windows". "El 3 % de los fracasados escolares son disléxicos ... y se les hace pasar por vagos e ignorantes". "En los artículos 71 y 72 de la LOE se exige a las comunidades autónomas que dispongan de los medios y recursos necesarios ... en caso de incumplimiento, los ciudadanos pueden poner una denuncia". Baleares introdujo la Selectividad para disléxicos ... en Canarias los profesores les leen las preguntas y les dejan más tiempo en los exámenes ... y se forma a los profesores ... En el País Vasco se está formando una comisión técnica para dar respuesta a la dislexia". "El futuro de los alumnos con dislexia queda supeditado a que la fortuna le permita ingresar en un colegio que disponga de espacialistas". O País xa publicou un reportaxe sobre a dislexia o 29 de xaneiro de 2007 baixo o título "Aunar esfuerzos para diagnosticar la dislexia", no que se recoñece que o sistema educativo debería ser máis flexible na atención dos rapaces disléxicos, e tamén se afirma que o Departamento de Educación de Cataluña recoñeceu unha modificación curricular para os disléxicos que cursen o bacharelato. España é un dos países nos que as autoridades educativas pechan os ollos ante este problema porque, en definitiva, é máis cómodo para o profesorado ter alumnos vagos que disléxicos.
Fai algúns días escoitei na radio esta frase de Bertrand Russel: "Sendo neno tiven que abandoar provisionalmente a miña educación para ir á escola". Estiven buscando a frase en internet porque me interesaba coñecela textualmente e din con algunhas outras frases moi interesantes, como esta: "Gran parte das dificultades polas que atravesa o mundo débense a que os ignorantes están completamente seguros e os intelixentes cheos de dúbidas". Esta frase confirma o que xa dicía Aristóteles moito antes que él: "Só sei que non sei nada". Quizáis por eso tamén dícía Russell: "Os científicos esfórzanse por facer posible o imposible e os políticos por facer o posible imposible". Outra frase de Russell sobre a educación é esta: "O ser humano nace ignorante, non estúpido, faise estúpido pola educación". Bertrand Russell foi un filósofo, matemático e escritor inglés que recibiu o premio Nobel de Literatura en 1950
A dislexia afecta a un 10 % da poboación. De acordo con estas estatísticas, en cada aula debería de haber entre 2 e 3 alumnos con este problema de aprendizaxe. O caso é que hai institutos enteiros que non teñen ningún caso de dislexia recoñecido. Resulta máis cómodo votarlle a culpa dos fracasos escolares aos alumnos (son vagos, molestan na clase) que ter quie aplicar medidas de atención á diversidade (os profes tamén somos un pouco vagos). En internet hai moitos traballos sobre a dislexia. Neste traballo sinálanse cales son os síntomas da dislexia. Se observas que pode ser o teu caso sería recomendable que consultaras co servicio de orientación ou con teus pais, se non che fan caso no instituto (é un problema para todos ter casos de dislexia). Teus pais poden poñerse en contacto coa Asociación de dislexia de Galicia que está reclamando que se atenda aos alumnos con este problema. Os disléxicos soen ser rapaces moi intelixentes que vendo que non rinden, non por culpa deles, senón porque non se empregan métodos de ensino adecuados, optan por desconectar na clase. A asociación de disléxicos de Galicia aínda non posúe páxina web porque é unha asociación aínda nova; pero as persoas interesadas poden presentar as súas opinións nos comentarios e podo poñelas en contacto coa Asociación.
Atopei esta curiosa imaxe sobre a infancia de Einstein en MI reino que o representa coas orellas de burro que se empregaban nas antigas escolas. Por padecer dislexia, o sistema educativo expulsouno como un fracasado escolar e algún profesor moi lucido díxolle que era un vago e un fracasado que era incapaz de integrarse e que non chegaría a nada na vida porque era torpe e retrasado mental. Hoxe, Einstein é considerado un dos seres humanos máis intelixente que existiu. Unha mente privilexiada que só aparece unha vez cada 200 anos. O seu antecesor, Isaac Newton, tamén tivo os seus problemas co ensino secundario, o mesmo lle ocorreu a Leonardo da Vinci que tamén era disléxico. Está asociada a dislexia cunha gran intelixencia? A Einstein tampouco lle agradou o sistema educativo nin os seus profesores, dos que gardou un mal recordo, de ahí algunhas das súas famosas frases: "a educación é o que sobra despois de que se olvida o que se aprendeu na escola". Gracias a axuda do pai e dun tio, que supliron as deficiencias educativas dos seus profesores, pudo entrar na Universidade. Curiosamente, despois de rematada a carreira traballou como profesor de ensino secundario, sendo expulsado de novo do sistema por empregar métodos considerados heterodoxos. Por certo, andamos polos 200 anos despois de Einstein e vai sendo hora de que destaque outro disléxico na Ciencia. Esta imaxe representa moi ben a situación dos disléxicos no sistema educativo: o rapaz agotado mentres os profesores o acosan e se burlan del.
A Comunidade Autónoma de Canarias aprobou o desenvolvemento normativo do artigo 7.2 da LOE incorporando pautas para avaliar aos alumnos con dislexia. Poden consultarse neste enlace.
Existe unha asociación de dislexia de Galicia. Xa ten un ano de vida. A súa presidenta é Carmela Díaz. É importante que os pais de fillos disléxicos se unan a esta asociación para lograr que nos centros educativos se preste atención á discapacidade dos seus fillos, é unha das mellores accións que poden facer por eles, xa que o sistema educativo tende a discriminalos por non posuír os mesmos métodos de aprendizaxe que os rapaces sen esta discapacidade transitoria que soamente lles afecta na idade escolar. Moitos disléxicos teñen un elevado coeficiente intelectual; pero ao ser discriminados pasan a incrementar a lista do fracaso escolar. Hai un interesante artigo do Ideal Gallego sobre a Asociación de Dislexia de Galicia (AGADIS)
A Federación de dislexia está a recoller firmas para solicitar que se declare o 8 de novembro día nacional da dislexia. Esta discapacidade afecta ao 10 % dos rapaces en idade escolar e se non se aplican as medidas de atención á diversidade de aprendizaxes, eses rapaces acabarán por incorporarse á lista do fracaso escolar. Ao tratarse dunha discapacidade transitoria que soamente afecta ás persoas na idade escolar, a súa discriminación do sistema educativo provoca que persoas moi intelixentes non poidan desenvolverse profesionalmente. Hai moitos disléxicos famosos pola súas aportacións ao desenvolvemento da humanidad: Einstein, Tomás Edison, Juan Ramón Jiménez, Ramón y Cajal, Leonardo da Vinci, ... Penso que apoiar esta causa é unha boa obra. Hai que concienciar á sociedade, especialmente aos profesores, para axudar a estes rapaces. Firmar
